Ürdün

Zaten mevcut olan mülteci nüfusuna ek olarak yaşanan bu kitlesel mülteci akını,  özellikle de sağlık, eğitim, su ve belediye hizmetler gibi kritik sektörlerde kamu hizmetlerinin kaliteli bir şekilde sağlanmasında kayda değer güçlükler doğurmuş; ulusal düzeyde hizmet sunumu üzerinde büyük bir baskı yaratmıştır.

Ürdün'de Qudra

Bölgesel Mülteci ve Dayanıklılık Planı (3RP) doğrultusunda hazırlanmış olan üç yıllık 2017 – 2019 Ürdün Müdahale Planı (JRP), Qudra'nın Ürdün'deki çalışmalarına yön veren bir çerçeve plan olmuştur. JRP, Suriyeli mülteciler ile Ürdün halkı ile krizden etkilenen topluluklar ve kurumların ihtiyaçlarına ve hassasiyetlerine yanıt vermeye çabalamaktadır.

Qudra'nın Ürdün'deki faaliyetleri, eğitim alt yapısını, beceri geliştirmeyi, sosyal uyumu ve belediye hizmet sunumunu iyileştirerek mültecilerin ve ev sahibi toplulukların dayanıklılığını güçlendirmek üzere tasarlanmıştır.

Qudra, ulusal yasalara uygun şekilde Ürdün'deki bütün paydaşlara aşağıdaki konularda yardımcı olmayı amaçlamaktadır:

Okulların altyapılarının geliştirilmesi ve müfredat dışı etkinliklere erişim (GIZ)

BMMYK'ye göre, Ürdün'deki kayıtlı mülteci nüfusunun yüzde 51'i 18 yaş altı çocuklardan oluşmaktadır ve bu oran, ev sahibi topluluklarda yaşayan okul çağında yaklaşık 262.000 kayıtlı Suriyeli çocuk mülteci olduğunu ifade etmektedir. Ürdün'de Suriyeli çocuklar için devlet okullarında örgün eğitime erişim ücretsiz olsa da mali baskılar, çocukların okula kaydolmasındaki en büyük engel olmaya devam etmektedir. UNICEF'in araştırmasına göre, en çok dile getirilen sebepler, çocuk işçiliği, ulaşım dahil okula düzenli devam etmenin yüksek maliyetli oluşu, okulların uzak oluşu, ailelerin eğitimi destelememeleri ve okullardaki şiddet olmuştur. Ulaşım masraflarının aylık ortalama 25 Avro olduğu tahmin edilmektedir ve bu rakam, birçoğu için karşılanabilir değildir. Şu anda okulda olmayan çocukların %68'i, daha önce okula kaydolup daha sonra çeşitli sebeplerle okulu bırakan çocuklardır.

Ürdün Eğitim Bakanlığı, mülteci çocuklara eğitim koşullarını sağlamak için iki eğitim veren 200 yeni devlet okulu açmıştır. Tam gün eğitim veren mevcut okulların çoğu da Suriyeli öğrencileri bünyesinde bulundurmaktadır. Bunun sonucunda, devlet okullarının neredeyse yarısının aşırı kalabalık olmasıyla Ürdün'deki devlet okulu sistemi, ciddi oranda zorluk çekmektedir. Bazı okulların mevcut altyapıları, oldukça eskimiş; sıhhi tesisatta ve tuvaletlerde ciddi oranda bozulmalar olmuştur. Hem Ürdünlü hem de Suriyeli çocuklardan özel ihtiyaçları olanların yarısı, okullarda ihtiyaç duydukları özelliklerin olmaması sebebiyle örgün eğitime erişememektedir.

Ürdün'de Qudra, okullara ihtiyaç duyulan özelliklerin sağlandığı geniş çaplı yenilemeler yaparak, okula ulaşım sağlayarak ve müfredat dışı etkinlikler yoluyla sosyal uyumu sağlayarak söz konusu durumu iyileştirmeye çabalamaktadır. Bu kapsamda, yürütülen faaliyetler:

• Devlet okullarının binalarının, sıhhi tesisatın ve müfredat dışı etkinlik tesislerinin (oyun veya spor alanları gibi dış mekanlar, tiyatrolar veya özel ihtiyaçları olan çocuklar için yapılmış el sanatları sınıfları gibi iç mekanlar) yenilenmesi,
• Hem Eğitim hem de Ulaştırma Bakanlıklarıyla işbirliği halinde toplu taşıma araçlarının kullanıldığı bir okul taşıtı modeli geliştirilmesi,
• Ürdün'deki GIZ ve diğer kalkınma örgütleriyle beraber devlet okulları için bir tesis yönetimi yaklaşımı geliştirilmesi,
• GIZ "Gelişim için Spor" programı ve sanat eğitimi çalıştayları için “Artolution” ortaklığında, okul saatleri dışında ve tatil günlerinde müfredat dışı etkinliklerin sağlanması.

Temel Mesleki Beceriler Eğitimi (GIZ)

İşsizlik oranlarının %18.2'yi, genç İşsizlik oranlarının ise %30'u bulduğu Ürdün'de işsizlik sorunu, mülteci kriziyle daha da şiddetlenmiş; bu durumdan hem Ürdünlüler hem de Suriyeliler etkilenmiştir. Bu durumun iki bileşeni vardır: Ürdünlüler için işsizlik oranı artarken Suriyeliler iş gücü piyasasına girmekte güçlük yaşamaktadır. Suriyeli mülteciler ayrıca çalışma izni alma zorunluluğuyla karşı karşıya kalmaktadır. Fakat yalnızca, bir işveren bulup gerekli belgeleri sağlamaları gibi belirli şartlar altında çalışma izni alabilmektedirler. Buna ek olarak, pek çok meslek, iş gücü piyasasındaki gerilim sebebiyle göçmenlere ve mültecilere kapalıdır. Bu nedenle çoğu mülteci, kalifiye oldukları meslekte çalışamamaktadır.

Qudra, Ürdünlü hassas gruplar ve Suriyelilere akredite mesleki eğitim programlarına katılma imkanı sunarak durumu çözüme ulaştırmayı amaçlamaktadır. Eğitim programları, yerel STKlar ve kamu sektörü eğitim kurumlarıyla işbirliği içinde yürütülmektedir. Programlar, kursiyerlerin hızlı bir şekilde yeterlilikleri kazanıp iş gücü piyasasına dâhil olabilmeleri için kısa sürmektedir (1-3 ay). Eğitimlerde kursiyerlere derhal uygulayabilecekleri hizmet içi beceriler sağlamaya odaklanılmaktadır. Ayrıca bu programlar, yarı kalifiye düzeyde ulusal olarak onaylı programlardır. Dolayısıyla bu durum, Suriyeli mültecilere çalışma izni almalarında avantaj sağlamakta. Eğitim programları öncesinde, esnasında ve sonrasında Qudra'nın yerel ortakları, kursiyerlere kariyer danışma sağlayarak ve işe yerleştirmelerde yardımcı olarak onların iş bulmalarına yardım etmektedir.

Eğitim programları, iş gücü piyasasının ihtiyaçlarını karşıladıklarından emin olmak amacıyla Çalışma Bakanlığı ve yerel paydaşlarla işbirliği halinde belirlenmektedir. Suriyeli mülteciler için nispeten kısıtlı olan meslekler dolayısıyla Qudra, eğitim programlarının büyük çoğunluğu mültecilere açık olan mesleklerde verilmektedir. Qudra, aynı zamanda kadınların ve erkeklerin belirli ihtiyaçlarını göz önünde bulundurmakta ve hem geleneksel kadın ve erkek mesleklerinde (tekstil üretimi, yiyecek imalatı veya buzdolabı bakım ve onarım gibi) hem de herkes tarafından kolayca ulaşılabilir olan yeni alanlarda (satış ve pazarlama ve cep telefonu teknik servisi gibi) eğitim programları sağlamaktadır.

Bilgiye erişim yoluyla sosyal uyumun güçlendirilmesi (EF adına Canal France International (CFI) )

Okul eğitimi, istihdam, resmi yönetmelikler, sağlık bakımı ve hukuki yardım gibi günlük hayata dair bilgiye erişim konusunda ihtiyaç sahibi Ürdünlüler ve Suriyeliler, çoğunlukla resmi makamlardan çok ağızdan ağıza yayılan bilgilere güvenmektedirler. Bunun sebebi, hem resmi kaynaklara güven duymamaları hem de bu kaynaklardan kendilerine kısıtlı bilgi sağlanmasıdır. Bunun sonucunda Ürdünlüler ve Suriyeliler, hak ve sorumlukları hakkında ve kendilerine sağlanan hizmetler ile bu hizmetlere nasıl ulaşacakları hakkında tam olarak bilgilendirilememektedir. Bilgi eksikliği, sosyal gerginliği şiddetlendirmektedir. Örneğin, Ürdünlü ihtiyaç sahibi gruplar, kendilerine sağlanılmayan hizmetlerin ulusal kurumlar ve uluslararası örgütler tarafından Suriyelilere sağlandığı izlenimine kapılabilmektedir.

Qudra Ürdün'de, Suriyelilerin ve dezavantajlı Ürdünlülerin bir güçlendirme aracı olarak doğru ve nitelikli bilgiye erişimlerini geliştirmeyi ve sosyal uyumu güçlendirmeyi amaçlamaktadır.

Bu bağlamda Qudra, kolay anlaşılır videolar hazırlayıp bunları televizyon ve sosyal medya üzerinden yayarak faaliyetlerini bilgilendirme kampanyaları üzerinde yoğunlaştırmaktadır. Bu videoların içerikleri, Sosyal Kalkınma Bakanlığıyla ve kilit ulusal ve uluslararası kurumlarla ortak olarak geliştirilmiştir. Örneğin, Qudra'nın işçilerin hak ve sorumluluklarına ilişkin bilgilendirme kampanyası, aşağıdakiler hakkında doğru ve güvenilir bilgi sağlamaktadır:

• İş yerinde işçi hakları (Ürdünlüler ve Suriyeliler için),
• Tarım sektöründe nasıl çalışma izni alınır (Suriyeliler için).

Yerel yönetimlerin kapasitelerinin güçlendirilmesi (AECID ve FIIAPP işbirliğiyle)

Yerel yönetimlerin finansal kapasitelerinin yetersiz olmasına rağmen Ürdün'ün kuzeyindeki belediyeler, bazı bölgelerdeki sakinlerin sayısını bile aşan sayıda Suriyeli mülteciye ev sahipliği yapmaktadır.  Bu mültecilerin ihtiyaçlarını karşılamak, yerel finansmanı ciddi oranda etkilemiş; hükümetin kamu hizmetleri harcamalarını artırmıştır.

Qudra Ürdün, aşağıdaki üç kilit alanda yerel yönetimlerin kapasite ve kaynaklarını güçlendirmektedir:  enerji verimliliği, daha iyi yönetim, hizmet sunumu ve katılımcı karar alma süreçleri.

Toplam harcamaların %50'sini aşan enerji masrafları, belediyelerin finansal sürdürülebilirlikleri için başlıca güçlük olmaya devam etmektedir. Bu sorunu çözmek için Qudra Ürdün, enerji tüketimlerini ve elektrik faturalarını %25'e kadar azaltmaları beklenen hedeflen belediyelerle birlikte Enerji Verimliliği Planları tasarlamaktadır. Qudra Ürdün, âdemi merkeziyete ilişkin ulusal strateji doğrultusunda uzman danışmanlık, hizmet içi eğitim ve çalıştaylar sağlayarak belediye finansal yönetiminin geliştirilmesini desteklemektedir.

Sonuç olarak, yerel uyumu ve kapsayıcı hizmet sunumunu geliştirmek amacıyla Qudra, ev sahibi topluluklar, mülteciler, sivil toplum kuruluşları ve yerel yönetimlerin yerel girişimlerin tasarlanmasına ve uygulanmasına dahil edilmeleri için ayrılmış olan katılımcı bütçeleme gibi yenilikçi yaklaşımları keşfetmektedir.

Buna ek olarak Qudra Ürdün, belirli konularda seminerler düzenleyerek ademi merkeziyet sürecini kolaylaştırmak için İçişleri Bakanlığının kapasitelerini geliştirmektedir.

Bölgesel ve ulusal diyaloğun teşvik edilmesi (GIZ)

Qudra, mülteciler, bütün tarafları yapıcı bir diyaloğa girmeye ve karşılıklı olarak deneyimlerini paylaşmaya teşvik etmek amacıyla yerinden edilmiş kişiler ve ev sahibi topluluklar ile yerel, ulusal ve bölgesel paydaşları farklı platformlarda bir araya getirmektedir. Qudra'nın etkinlikleri ve faaliyetleri, böyle bir katılımcı strateji aracılığıyla, bölgedeki mülteci krizine uygun bir müdahalede bulunulabilmesi için yeni, yenilikçi stratejiler geliştirmeyi amaçlamaktadır. En önemlisi bu modül, mültecilerin, ev sahibi toplulukların üyelerinin ve ülkesi içinde yerinden edilmiş kişilerin sesinin duyurulmasını sağlayan mekanizmaları desteklemekte ve mümkün kılmaktadır.

Qudra Ürdün, çeşitli etkinlik biçimleri ve faaliyet türleri aracılığıyla bütün ilgili aktörler arasında köprüler kurmada ve bir sinerji oluşturmada büyük bir rol oynamaktadır. AB Madad Laboratuvarları, bu gibi karşılaşmalar için bütün tarafların mülteci kriziyle ilgili kilit meseleleri tespit edip bunları tartışmak ve bağlam esaslı, yenilikçi çözümler geliştirmek için bir araya gelebilecekleri emsalsiz bir forum görevi görmektedir.